A 40. सामान्य अंकगणित ( भिन्नात्मक संख्याओं के घटा)
लेखक
M.A., B.Ed., DNYS, MASSCOM.
14/5/12/11/2021
A 39. सामान्य अंकगणित ( भिन्नात्मक संख्याएं के जोड़)
(i) जब हर सामान हो तो
a c a – b
__ – __ = _______
b b b
दूसरे शब्दों में => अंशों को योग बटे हर
= अंश-1 – अंश-2
हर (कोई एक)
****** Rahul Tuition Centre ******
Exercise 01
(01) Solved the followings
(1) 2 1
– __ या। 2/3 +1/3
3 3
Sol.
2 1 2 – 1
__ – __ = _______
3 3 3
2 – 1
= _______
3
1
= __
3
(2) 1 1
– __ या। 1/2 –1/2
2 2
(3) 3 1
– __ या। 3/4 –1/4
4 4
(4) 2 1
– __ या। 2/5 – 1/5
5 5
(5) 3 2
– __ या। 3/3 – 2/3
3 3
(6) 3 1
– __ या। 3/4 – 1/4
4 4
(7) 2 1
– __ या। 2/5 – 1/5
5 5
(8) 2 1
– __ या। 2/3 – 1/3
3 3
(9) 3 1
– __ या। 3/4 –1/4
4 4
(10) 4 1
– __ या। 4/7 – 1/7
7 7
(11) 2 1
– __ या। 2/7 – 1/7
7 7
(12) 3 2
– __ या। 3/7 – 2/7
7 7
(13) 3 2
– __ या। 3/5 – 2/5
5 5
(14) 5 2
– __ या। 5/6 – 2/6
6 6
(15) 3 2
– __ या। 3/6 – 2/6
6 6
(16) 3 2
– __ या। 3/5 – 2/5
5 5
(17) 7 3
– __ या। 7/8 – 3/8
8 8
(18) 5 4
– __ या। 5/9 – 4/9
9 9
(19) 7 3
– ___ या। 2/11 – 3/11
11 11
(20) 7 4
– ___ या। 3/12 – 4/11
12 12
****** Rahul Tuition Centre ******
(ii) जब हर असामान हो तो
a c b.d(a/b) – b.d(c/d)
__ – __ = ____________________
b d b.d
a.d – b.c
= __________
b.d
****** Rahul Tuition Centre ******
Exercise 02
(01) Solved the followings
निम्न को सरल करो
(1) 1 1
– __ या। 1/2 +1/3
2 3
Sol.
Sol.
2 1
__ – __
2 3
6 – 2
= _______
6
4
= __
6
2
= __
3
(2) 1 1
– __ या। 1/3 – 1/6
3 6
(3) 1 1
– __ या। 1/2 –1/4
2 4
(4) 1 1
– __ या। 1/5 –1/10
5 10
(5) 1 2
– __ या। 1/2 – 2/3
2 3
(6) 3 1
– __ या। 3/4 –1/2
4 2
(7) 2 1
– __ या। 2/3 – 1/5
3 5
(8) 2 1
– __ या। 2/5 –1/3
5 3
(9) 2 1
– __ या। 2/7 – 1/14
7 14
(10) 1 1
– __ या। 1/14 – 1/7
14 7
(11) 1 1
– __ या। 1/2 – 1/7
2 7
(12) 2 2
– __ या। 2/3 – 2/7
3 7
(13) 3 2
– __ या। 3/5 – 2/10
5 10
(14) 1 3
– __ या। 1/6 – 2/3
6 3
(15) 3 2
– __ या। 3/6 – 2/12
6 12
(16) 2 2
– __ या। 2/3 – 2/5
3 5
(17) 2 3
– __ या। 2/3 – 3/8
3 8
(18) 3 4
– __ या। 3/9 – 4/9
9 18
(19) 2 3
– __ या। 2/4 – 3/8
4 8
(20) 3 4
– __ या। 3/6 – 4/9
6 18
****** Rahul Tuition Centre ******
(01) 4 3
3 ___ + 2 ___
5 5
(02) 4 5
2 ___ + 3 ___
5 6
(03) 2 1
4 ___ – 2 ___
5 5
(04) 1 2
1 ___ + 3 ___
3 3
(05) 2 1
4 ___ + 3 ___
3 4
(06) 2 3
1 ___ + 2 ___
3 4
(07) 3 4
2 ___ + 3 ___
4 5
(08) 4 5
3 ___ + 4 ___
5 6
(09) 5 6
4 ___ + 5 ___
6 7
(10) 2 3
3 ___ + 5 ___
3 4
****** Rahul Tuition Centre ******
(01) 7 4 3
3 – 2 ___ + 5___
2 2 2
(02) 1 2 1
3 – 2 ___ + 3 ___
2 4 8
(03) 1 3 5
3 + 2 ___ + 3 ___
2 4 8
(04) 1 2 5
3 + 2 ___ + 3 ___
2 3 6
(05) 1 2 1
3 + 2 ___ + 3 ___
5 10 2
(06) 1 2 5
3 + 3 ___ + 4 ___
5 10 15
(07) 1 2 5
3 + 3 ___ + 5 ___
2 7 14
(08) 1 2 5
3 + 2 ___ + 3 ___
2 3 6
(09) 1 2 3
1 + 2 ___ + 3 ___
2 3 4
(10) 3 4 5
2 + 3 ___ + 4 ___
4 5 6
****** Rahul Tuition Centre ******
(01) 2 3 1
+ ___ + ___
3 4 2
(02) 1 1 1
+ ___ + ___
2 3 6
(03) 7 4 3
– ___ + ___
12 12 12
(04) 7 4 3 1
– ___ + ___ + ____
12 12 12 12
(05) 3 4 3 1
+ ___ + ___ + ____
4 8 4 2
(06) 3 4 3 1
+ ___ + ___ + ____
3 6 3 2
(07) 3 4 3 1
+ ___ + ___ + ____
4 8 6 12
Post a Comment
Post a Comment